سخت ترین مخلوق خدا را بشناسید!

سختی

در طبیعت و نظام مادی هر موجودی قابل شکست است و برای هر چیزی، قدرتی برتر است که او را شکست می دهد  و از پا در می آورد این سخن مورد تایید عقل و روح است. خداوند انسان را گرامی ترین و شریفترین مخلوقات خلق کرده و فطرت الهی را سرمایه اصلی او و همه کاینات را مسخر او قرار داده است تا با همه این امکانات و ابزار این مسافر ارزشمند را در طریق و سلوک الی الله یاری دهد .

به اذن الهی زمین و آسمان و دریا و مخلوقات را تحت نفوذ انسان قرار داده است تا رزق و روزی مادی و معنوی خود را بدست آورد و از طرفی همه کاینات را رام و فرمان بردار انسان کرده تا مایه فکر و تعقل و خدایی شدن او شود حال این انسان قدرتمند از چه چیز شکست می خورد و چه چیز بر انسان غلبه پیدا می کند؟

سخت ترین مخلوق خدا

امام علی(علیه السلام) در جواب کسی که از قویترین و سخت ترین مخلوق خدا پرسید فرمود شدیدترین خدا ده چیز است. کوههای مستحکم و ثابت که آهن بر آن چیره می شود و آتش که آهن را می خورد و آب که آتش را خاموش می کند و ابر که آب را حمل می کند و باد که ابرها را فشرده می کند و انسان که بر باد غالب می شود و مستی که بر انسان چیره می شود و خواب که مستی را مغلوب می کند و غم و اندوه که بر خواب غلبه پیدا می کند پس سخت ترین مخلوق خدا غم و اندوه است.

واژه غم در قرآن

بیش از 40بار واژه حزن در قرآن تکرار شده است که به معنای خشونت و شدت در چیزی است غم از انفعالات نفسانی است که نفس انسان را جریحه دار می کند و به معنای ناراحتی و اندوه است حال گر چه حزن در اختیار انسان حاصل نمی شود و از محدوده افعال اختیاری انسان خارج است اما می توان عواملی که باعث ایجاد آن می شود را شناسایی کرد و با رفع و مقابله از نفوذ آن جلوگیری کرد.

غم های کاذب

غم های کاذب احساسات و هیجانات نادرستی است که گاهی با وسوسه های شیطان همراه است و عمر و زندگی انسان را تلف می کند و پای او را در منجلاب دنیادوستی نگه می دارد امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: رغبت و گرایش به دنیا از عوامل ایجاد غم و حزن و زهد و کناره گیری از دنیا از عوامل آسایش قلب است.

حسرت خوردن

حضرت محمد(صلی الله علیه وآله) فرمود: هر کی به آنچه در دست مردم است نگاه حسرت آمیز داشته باشد حزنش طولانی و تاسف اش مدام می گردد. بنابراین چنین حسرت خوردن که خود از حسادت باطنی ناشی می شود از عوامل غم و اندوه است. آیا شما تا به حال حسودی را دیده اید که محزون و اندوهگین نباشد. حضرت علی(علیه السلام)می فرماید : ظالمتر از حسود نسبت به خودش کسی را ندیدم زیرا او گرفتار قلبی مغموم و حزنی همیشگی است.

شهوترانی و تبعیت از هوای نفس

از عوامل دیگر ایجاد حزن و اندوه پرداختن به شهوات است پیامبر(صلی الله علیه وآله) می فرماید: چه بسا یک شهوت و پرداختن به آن باعث اندوهی طولانی می شود.

عدم صبر و بردباری

عدم صبر و تحمل از یک طرف و جزع و فزع کردن از طرف دیگر شدت یافتن اندوه در انسان می شود. حضرت علی(علیه السلام) می فرماید: از جزع بپرهیز چرا که آرزو را کوتاه و عمل را ضعیف و غم را ایجاد می کند. این حدیث در توصیف کسانی است که به محضر رویارویی با هر مشکلی همه را خبر کرده و هر کس با آنها برخورد کند با چهره ناراحت و گله و شکایت روبرو می شود.
 

غصه نخورید

غم و غصه بیماری می آورد امروزه پزشکان معتقدند که بسیاری از بیماری‌های جسمی و روحی ریشه در غم و اندوه و اعصاب دارد با ایجاد غم و غصه در قلب انسان نوعی سم در بدن تولید می شود و این سم در سیستم ایمنی بدن ، عروقی، قلبی و حتی مفاصل اثرات بسیار زیانباری دارد. غم نفس انسان را جریحه دار می کند و مانع پیشرفت و موفقیت می شود زیرا انرژی انسان را هدر می دهد و مانع صرف انرژی در مصارف مفید می شود. آیا ارزش دارد به خاطر دنیا و تعلقات آن حرص و جوش بخوریم و جوانی و سلامتی را فدای این متاع بی ارزش کنید.

آثار غم کاذب

غم های دنیایی نه تنها هیچ تاثیر مثبتی در انسان ایجاد نمی کند بلکه باعث ایجاد ناامیدی و آزار فرد می شود. غم شدید عامل مهمی در پیری و فرسودگی است و جسم را ذوب می کند و بیماری های گوناگون را در وجود انسان تزریق می کند. و ضعف در عمل ایجاد می کند. غم و اندوه علاوه بر کج خلقی و ترشرویی صاحبش باعث نادیده گرفتن لطف و رحمت خدا و در نتیجه بدگمانی به او می شود و چنین انسانی مقبوض درگاه حق قرار می گیرد.

راههای مقابله با غم و اندوه

شادی به رحمت خدا

قُلْ بِفَضْلِ اللّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِكَ فَلْیَفْرَحُواْ هُوَ خَیْرٌ مِّمَّا یَجْمَعُونَ

بگو به فضل و رحمت‏ خداست كه [مۆمنان] باید شاد شوند و این از هر چه گرد مى‏آورند بهتر است.(یونس /58)

همیشه و همه جا یادتان باشد که شادی و نشاط صحیح و درست باعث رشد و بالندگی و ایجاد امید در درون انسان می شود رحمت واسعه خداوند هر غم و اندوهی را ذوب می کند پس باید به رحمت و فضل الهی شاد بود.

صبر

لِكَیْلَا تَأْسَوْا عَلَى مَا فَاتَكُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاكُمْ (حدید/23)

تا بر آنچه از دست‏ شما رفته اندوهگین نشوید و به [سبب] آنچه به شما داده است ‏شادمانى نكنید.

بهترین راهکاری که قرآن می دهد اینست که بر آنچه از دست می دهید غمگین نشوید.    

هر فردی که در معرض غم و اندوه و مصیبت قرار می گیرد قطعا ممکن است دچار حزن شود پس هنگامی که غم شدت گرفت به سوی خدا فزع کنید و در پناه صبر آرام گیرید .

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ إِنَّ اللّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ

اى كسانى كه ایمان آورده‏اید از شكیبایى و نماز یارى جویید زیرا خدا با شكیبایان است. (بقره/153)

استغفار، استعاذه

دو راه عملی دیگر در مقابل غم و اندوه ذکر استغفار و دیگر پناه بردن به خداست. زیرا بسیاری از بلاهایی که بر سر انسان می آید حاصل کردار خود انسان است و خداوند به احدی ظلم نمی کند.

فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ

از شیطان مطرود به خدا پناه بر. (نحل /98)

گفتن بسیار ذکر لاحول و لا قوه الا بالله در واقع معنای توکل فرد مغموم است و یقین او به فریادرسی خداوند را می سازد.

حزن واقعی

داشتن هر نوع حزنی در دین اسلام نکوهش شده اما باید دید حزن واقعی چیست؟

در روایات یکی از راه های تطهیر قلب و تزکیه درون را غم و اندوه می داند اما نه غم دنیا و حسرت داشتن ها و نداشتن ها بلکه اندوه از کردارهای بد و فوت وقت و توجه به اشتغالات و دور شدن از تقرب الهی که همه این ها در خود سازی نقش موثری دارد.

از رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) سوال شد خدا کجاست؟ فرمود در نزد قلب های شکسته .

بدیهی است که این حزن در مورد امور دنیوی نیست و خداوند در قرآن می فرماید: الا ان اولیا الله لا خوف علیهم و لا هم یحزنون؛ اولیا الهی در قلب خود اندوه و ترسی ندارند یعنی غم و اندوه دنیاییی هیچ گاه آنان را آزار نمی دهد.